انواع روغن ریزی ماشین + علت‌ها، نحوه تشخیص و رفع آن

بعد از یک روز کاری به خانه برگشته و ماشینتان را پارک کرده‌اید. صبح روز بعد مجدد برای رفتن به محل کارنتان سراغ اتومبیل خود می روید که ناگهان متوجه مایع روغنی جاری شده از زیر ماشین می شوید! بله، درست حدس زدید، خودوری شما روغن ریزی دارد.

روغن ریزی ماشین یا همان نشتی روغن خودرو یکی از مشکلات متداولی است که اکثر صاحبان وسیله نقیله با آن روبرو می‌شوند. نشتی روغن یکی از عوامل اصلی آسیب زننده به موتور ماشین شماست، پس شناسایی و رفع به موقع آن قطعا از هزینه های سنگین و آسیب های احتمالی دیگر جلوگیری می‌کند.

در این مقاله با هم انواع روغن ریزی زیر ماشین، علت‌هایی که باعث آن می شود، نحوه پیشگیری و راه حل های موجود در زمان مواجهه با مشکل نشتی روغن را بررسی خواهیم کرد.

روغن ریزی ماشین چیست؟

روغن ریزی ماشین به حالتی گفته می شود که انواع روغن استفاده شده در خودرو به دلایل مختلف چه در حال حرکت و چه زمانی که اتومبیل پارک شده است از آن به بیرون نشت پیدا می‌کند. نشتی روغن می‌تواند ار قسمت های مختلف خودور از جمله موتور، گیربکس، کارتل، کوئل، دلکو و… رخ بدهد.

نشتی روغن فقط به یک ماشین خاص مربوط نمی شود و هر خودوری داخلی و خارجی اعم از پراید، پژو 405، 206، سمند، تیبا، پی کی، ال 90، کوییک، دنا، رانا، هوندا، جک، جیلی و… ممکن است این مشکل را پیدا کند.

اما در اتومبیل های داخلی متاسفانه به دلیل کیفیت پایین برخی قطعات و یا روغن های بی کیفیتی که برای این خودورها تولید شده و در بازار عرضه می شوند، احتمال روغن ریزی بیشتر است.

انواع روغن ریزی خودرو

انواع روغن هایی که در قسمت های مختلف اتومبیل ها استفاده می شوند شامل: روغن موتور، روغن ترمز خودرو، روغن هیدرولیک و گیربکس (واسکازین) هستند. در در صورت نشتی هر کدام از این روان کننده ها شما رنگ ها و بوهای متفاوتی را مشاهده خواهید کرد. در ادامه به بررسی هر کدام از آنها می پردازیم.

روغن ریزی موتور ماشین

نشتی روغن موتور از متداول ترین نوع روغن ریزی خودرو است. موارد متعددی موجب این نوع از نشتی می‌شوند مثلا: اگر فیلتر روغن با گذشت زمان شل شود و یا قدیمی شده و نیاز به تعویض داشته باشد می‌تواند باعث روغن ریزی از موتور ماشین شود این نوع را نشتی فیلتر روغن نیز می‌گویند.

روغنی که از موتور خودور نشت می‌کند به رنگ سیاه و قهوه ای است. اگر در حال حرکت از داخل ماشین بوی روغن سوخته و یا لاستیک سوخته حس کردید این نشان می دهد که موتور ماشین روغن ریزی دارد و حتما باید در اولین فرصت در محلی امن نگه دارید و بررسی لازم را انجام دهید.

برای اینکه ببینیم دقیقاً کدام قطعه دچار روغن‌ریزی شده است، باید مسیر نشتی را از پایین به بالا دنبال کنیم. این مشکل می‌تواند در هر یک از قطعاتی مثل سنسور فشار روغن (شمع روغن)، فیلتر روغن، واشر سر سیلندر، پیچ کارتل، واشر کارتل، پمپ بنزین مکانیکی، کاسه نمد میل سوپاپ و … وجود داشته باشد.

نشتی روغن ترمز ماشین

اگر در زیر ماشین نزدیک به لاستیک ها روغنی به رنگ کهربایی(زرد) و آبی دیدید و بویی شبیه به روغن نباتی حس کرید، بدانید که روغن ترمز اتومبیل شما نشت دارد. این نوع نشتی، از خطرناک‌ترین روغن ریزی‌های یک خودور است. چرا که اگر سطح روغن ترمز کم شود شما زمانی که بخواهید ترمز بگیرید دچار مشکل خواهید شد.

پوسیدگی لنت ترمز از عواملی است که می تواند منجر به از دست رفتن روغن ترمز در وسیله نقیله شما شود. روغن ریزی ترمز در قسمت چرخ ها و بوستر ترمز رخ می‌دهد.

روغن ریزی سیستم هیدرولیک یا فرمان ماشین

نشتی روغن هیدرولیک بیشتر در ماشن‌هایی که با کیلومتر بالا کار کرده و سن بالایی دارند، دیده می‌شود. البته این به این معنی نیست که خودورهای با کارکرد کم با این مساله مواجه نشوند.

اگر در حال رانندگی متوجه صدایی شبیه به خش خش از زیر کاپوت شدید، به احتمال فراوان مایع فرمان برقی خودور شما نشتی دارد. روغن ریزی فرمان یا همان هیدرولیک به اندازه نشتی روغن ترمز خطرناک است. این نشتی باعث سفت شدن فرمان هیدرولیک شده، از طرفی می تواند باعث آتش سوزی شود.

رنگ صورتی مایل به قرمز، قرمز تیره و قهوای(در کارکرد طولانی)، بویی شبیه به سوختن شیرینی از نشانه های نشت روغن هیدورلیک است.

ضمنا در هنگام روغن ریزی هیدرولیک نمی توانید فرمان خودور را به خوبی هدایت کنید، بنابراین حتما باید در اولین فرصت به آن رسیدگی نمایید.

روغن ریزی گیربکس ماشین

روغن ریزی گیربکس خودرو در قسمت‌های جلویی و وسط ماشین رخ می دهد. نسبت به روغن موتور غلیظ تر بوده و چسبندگی دارد. رنگ آن نیز نسبت به روغن موتور روشن‌تر و شفاف‌تر است. در حالت طبیعی رنگ قرمز داشته ولی به مرور زمان به رنگ قهوهای و بنفش نیز در هنگام نشتی دیده می شود.

در هنگام روغن ریزی گیربکس خودور بویی تند و شبیه به نفت حس خواهید کرد.

علت‌های روغن ریزی ماشین

به عنوان صاحب یک اتومبیل قطعا می‌دانید که از دست دادن روغن ماشین می‌تواند بسیار مخرب باشد و نباید به سادگی از کنار آن رد شد. بنابراین همان طور که بالاتر مفصل در مورد انواع روغن ریزی خودرو گفتیم، در صورت دیدن هر گونه لکه روغنی در زیر ماشینتان بایستی آن را جدی گرفته و در ابتدا نوع آن را شناسایی کنید.

دانستن نوع نشتی روغن به تنهایی کافی نبوده و ضروری است علت های به وجود آوردنده آن را نیز بدانید.

علل روغن ریزی موتور خودور

می توان به مواردی همچون: خرابی سنسور روغن موتور، گرفتگی و مسدود شدن فیلتر روغن، خوردگی و پوسیدگی واشرها (واشر سر سیلندر، واشر درب سوپاپ، واشر کارتر و…)، وجود مشکل در کارتل (کارتر) خودرو، معیوب شدن کاسه نمد، فرسودگی مهر و موم میل‌لنگ و میل بادامک و… اشاره کرد.

پوسیدگی واشرها

واشرها به طور کلی وظیفه مهر و موم و جلوگیری از نشت مایعات رو بر عهده دارند. واشر سوپاپ، واشر سرسیلندر و… در هر بار رانندگی، تحت فشار روغن، گرمای زیاد و اصطکاک، به مروز زمان دچار فرسودگی می‌شوند. در نتیجه این واشر های آسیب دیده باعث روغن ریزی موتور ماشین می شوند.

فرسودگی مهر و موم میل‌لنگ و میل بادامک

مهر و موم‌ها در موتور ماشین از اجزای بسیار مهمی هستند که در عملکرد و طول عمر اتومبیل نیز نقش اساسی ایفا می‌کنند. در واقع آنها مانعی در مقابل نفوذ گرد و خاک، آب و هر آلاینده دیگری هستند. اما از مهم‌ترین وظایف یک مهر و موم که در اینجا هدف ما است جلوگیری از نشت مایعات و روغن ریزی است.

مهر و موم میل سوپاپ بررسی می کند که مقدار مناسبی از روغن به سطح میل سوپاپ برسد بدون اینکه به محفظه احتراق نفوذ کند. مهر و موم میل بادامک مانع از نشتی روغن از دهانه‌های میل بادامک می شود.

حال اگر این مهر و مو ها خشک شوند، ترک خورده و آسیب می بینند در نتیجه نمی توانند عملکرد مناسبی از خود داشته باشند و باعث روغن ریزی موتور می شوند.

تشخیص نشتی روغن از مهر موم های میل لنگ خودرو و میل بادامادک کار آسانی نیست و باید حتما توسط یک متخصص بررسی شود.

آسیب دیدن فیلتر روغن

فیلتر روغن نقش جداسازی آلایندگی ها را از روغن موتور به عهده دارد و به پیشنهاد کارشناسان در هر 5 تا 10 هزار کیلومتر رانندگی باید تعویض شوند. چراکه بعد از این مدت ذرات آلاینده موجود هم می تواند باعث معیوب شدن و هم گرفتگی و کثیفی آن شود. در نتیجه باعث نشتی روغن موتور می شود.

یک علت نشتی روغن ماشین بعد از تعویض روغن نیز می تواند شل شدن و یا جابجا شدن فیلتر روغن باشد.

شل و یا بیش از حد سفت بودن پیچ تخلیه روغن موتور

پیچ تخلیه روغن قطعه ای است در قسمت پایینی موتور قرار گرفته و نقش اساسی در نگهداری روغن موتور دارد. در واقع از ریختن روغن به بیرون جلوگیری می کند. (این پیچ در زمان تعویض روغن موتور باز می شود سپس روغن داخل محفظه تخلیه و تعویض می شود.)

یک از رایج‌ترین دلایل روغن ریزی موتور ماشین شل شدن پیچ تخلیه است. بخصوص که در چنین حالتی امکان دارد در حین رانندگی این پیچ باز شود و مقدار زیادی از روغن موتور به بیرون بریزد. از طرفی اگر خیلی سفت هم بسته شود رزوه‌های آن خودوره شده و آسیب می بیند و باز هم منجر به نشتی روغن خودور می شود. نبود پیج تخلیه و یا شل شدن آن، باعث روغن ریزی کارتل ماشین نیز می‌شود. نکته ای که باید نظر داشته باشید، انتخاب روغن موتور باکیفیت است.

نقص در کارتر ماشین

کارتر یا کارتل ماشین در واقع محفظه ای فلزی و ضد زنگ است که در پایین ترین قسمت موتور قرار دارد. بدلیل نزدیک بودن این محفظه به زمین ممکن است بر اثر ناهمواری‌ها، سرعت‌گیرها و یا تصادف در سطح جاده آسیب ببیند. قطعا یک کارتل ترک خورده و یا سوراخ شده نمی تواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد و باعث روغن ریزی موتور به مقدار زیاد می شود.

روغن اضافی موتور خودور

روغن ریزی زیر ماشین شما ممکن است به دلیل سرریز روغن اضافی باشد. همچنین ممکن است نشتی در هنگام تعویض روغن نیز رخ بدهد. در این هنگام شما گودال یزرگی از روغن را می توانید در زیر خودور مشاهده کنید ولی چراغ روغن موتور اتومبیل به نشانه اخطار روشن نمی شود.

عدم تعویض به موقع روغن موتور

سازندگان روغن موتور برای بالا بردن مقاوت روغن در برابر دما موادی از جمله: پاک کننده، مواد ضد ضربه، ضد زنگ و ضد خوردگی، مواد ضد سایش، آنتی اکسیدان، ماده گران‌روی به آن اضافه می کنند. اگر روغن موتور به موقع تعویض نشود میزان این مواد در داخل آن کم شده و قطعات موتور مستعد خوردگی و نشتی روغن می شوند.

مساله دیگری که با عدم سرویس به موقع روغن موتور به وجود می آید، غلیظ شدن روغن است. غلظت موجود در روغن به واشرها و درزگیرها فشار وارد کرده و آب‌بندی موتور را دچار مشکل می‌کند. در نهایت این مساله باعث نشتی روغن موتور ماشین می شود.

عوامل روغن‌ریزی سیستم هیدرولیک فرمان

• سوراخ شدن مخزن روغن هیدرولیک
• نشتی در شیلنگ هیدرولیک فرمان
• آسیب دیدن چرخ‌دنده پینیون فرمان هیدرولیک
• خراب شدن فشنگی هیدرولیک

دلایل نشت روغن ترمز ماشین

• نقص پمپ ترمز
• مشکل در مخزن، اتصالات و سوئیچ ها
• پارگی شلنگ ترمز
• آسیب دیدن لوله های ترمز
• نقص در سیلندر خودور

علت‌های اصلی روغن ریزی گیربکس خودرو

• آسیب دیدن و خرابی کاسه نمد‌های دیفرانسیل، شفت اصلی، میله تعویض دنده
• مشکل در فشنگی دنده عقب
• خرابی اتصالات آب‌بندی گیربکس
• خرابی گردگیر پلوس
• ترک در پوسته گیربکس
• خرابی پیچ تخلیه گیربکس
• عدم تعویض به موقع روغن گیربکس
• پارگی مهر و موم کننده ها
• مشکل و آسیب در مسیر انتقال روغن به گیربکس

نحوه تشخیص روغن ریزی ماشین

قطعا تشخیص زود هنگام و به موقع روغن ریزی ماشین، می تواند از مشکلات و آسیب های جدی که می‌تواند به موتور و بخش های دیگر وارد شود، جلوگیری می‌کند. ایمنی خود شما حفظ می شود. در ضمن از هزینه های سرسام آوری که نشتی روغن خودور می تواند تحمیل کند، پیشگیری کرده اید.

مشاهده مواردی که در زیر بیان خواهیم کرد مشخص کننده روغن ریزی در ماشین شماست.

1. وجود لکه ها و یا حتی گودالی از روغن در زیر ماشین: وجود لکه ها و یا مقدار زیاد روغن جاری شده از زیر ماشین، کنار چرخ‌ها، در وسط ماشین و… در رنگ های قرمز روشن یا تیره، زرد، آبی، قهوه‌ای و یا سیاه در محل پارک اتومبیل شما، نشان دهنده نشتی روغن ماشین است.
2. چک کردن زیر ماشین: وقتی روغن ریزی در محل پارک اتومبیلتان مشاهده کردید. می توانید یک جک زیر آن زده و با رعایت نکات ایمنی(پوشیدن دستکش و زدن عینک) زیر ماشین را چک کنید. با توجه به محل چکه کردن روغن و یا جرم و رسوباتی که نشان از نشتی روغن دارد می توانید متوجه شوید کدام قسمت روغن ریزی دارد.
3. دود کردن موتور: روغن ریزی بعضی اوقات ممکن است به منیفولد اگزوز نشت کند، در این حالت دود از ناحیه موتور خارج می شود. این وضعیت زمانی به وجود می آید که بلوک سیلندر بخاطر پایین بودن سطح مایع گیربکس، روغن ترمز و یا روغن موتور بیش از اندازه داغ شود.
4. استشمام بوی روغن سوخته: وقتی که روغن نشت کرده و روی قطعات داغ موتور می‌چکد، بوی سوختن روغن در ماشین احساس خواهید کرد. این مورد می تواند بدلیل پوسیدگی واشر درب سوپاپ، شکستن فیلتر روغن و یا کارتل روغن موتور باشد.
5. روشن شدن چراغ روغن موتور: اگر چراغ روغن روی داشبود اتومبیل شما روشن شود می تواند نشان دهنده کم شدن روغن در اثر نشتی باشد.
6. گرمای بیش از اندازه موتور خودور: روغن ریزی موتور خودور باعث می شود سطح روغن کم شود. وقتی روغن به اندازه کافی وجود نداشته باشد پیستون ها آسیب دیده و موتور بیش از حد داغ می شود.
7. بررسی سطح روغن از طریق میله: اگر کاپوت خودوری خود را بالا بزنید دو کلاهک به رنگ های قرمز (یا مشکی) مربوط به گیربکس و یک کلاهک زرد برای موتور، می بینید. کلاهک را بچرخانید و آن را بیرون بکشید. حال در میله ای که بیرون آورید دو نقطه می بینید. اگر روغن پایین تر از نقطه اول باشد می تواند بیانگر روغن ریزی ماشین باشد.
8. بررسی لوله خنک کننده گیربکس: در بیشتر ماشین ها لوله خنک کننده گیربکس روی رادیاتور قرار دارد. این لوله ها را بررسی کنید و اگر ضایعات یا کثیفی روی آنها وجود داشت نشان دهنده نشت روغن در این قسمت است. قسمت پایین لوله را نگاه کنید ممکن است آنجا هم قطرات روغن نشت کرده، ریخته باشد.
9. کارکرد بالای 80 هزار کیلومتر: معمولا زمانی که بیش از 80 هزار کیلومتر با ل=اتومبیل خود رانندگی کنید، قطعات مربوط به هیدرولیک فرسوده می شوند. در نتیجه این فرسودگی نیز ممکن روغن ریزی ماشین رخ می‌دهد. پس حتما بعد از این مسافت رانندگی این قسمت را بررسی نمایید.

راه‌های پیشگیری و برطرف کردن مشکل روغن ریزی ماشین

1. هر خودوریی بعد از یک میزان کارکرد مشخص مطابق با جدول زیر، احتیاج به تعویض روغن موتور، مایع گیربکس، روغن ترمز، و روغن هیدرولیک دارد. پس لازم است حتما سرویس تعویض روغن را به موقع انجام دهید.

روغن موتور خودرو	بعد از طی کردن مسافت 5 الی 7 هزار کیلومتر
روغن یا مایع گیربکس خودرو	پس از رانندگی بین 80 تا 100 هزار کیلومتر با اتومبیل خود
روغن ترمز خودرو	بعد از 60 هزار کیلومتر
روغن هیدرولیک فرمان خودرو	پس از 120 هزار کیلومتر

2. از روغن با کیفیت و مرغوب استفاده نمایید.

3. با استفاده از اطلاعات دفترچه راهنمای وسیله نقلیه خود، نوع روغن مناسب را برای آن تهیه کنید.

4. تعویض به موقع فیلتر روغن نیز از گزینه های مهم جهت پیشگیری از روغن ریزی ماشین است.

5. به طور دوره ای قسمت های مختلف و قطعات اتومبیلتان را برسی کنید تا در صورت وجود نشتی روغن سریعا متوجه شده و اقدام مناسب را داشته باشید.

6. برای برطرف کردن روغن ریزی ماشین، در ابتدا لازم است نوع روغن ریزی و محل نشتی روغن به درستی تشخیص داده شود.

7. پس از مشخص شدن محل و نوع نشتی، باید قطعات آن قسمت خودور را بررسی کنید. در صورت خرابی هر قطعه اعم از مهر و موم ها، رینگ های پیستون، واشرها، کارتل، کاسه نمدها و… بایستی تعویض شوند.

8. پیشنهاد ما پس از دیدن نشتی روغن در زیر ماشین و یا علائم دیگری که بالاتر گفتیم، مراجعه به یک مکانیک خبره است.

سخن پایانی

در این مطلب از مجله فروشگاه اینترنتی سورس یدک مساله روغن ریزی ماشین در انواع خودروهای داخلی همانند: پراید، پژو 405، 206، سمند، تیبا، پی کی، ال 90، کوییک، دنا، رانا و… همچنین مدل های مختلف اتومبیل های خارجی اعم از هوندا، جک، جیلی و… ممکن است رخ بدهد. مساله ای که مهم است توجه و اقدام به موقع جهت رفع مشکل بیرون ریختن روغن از خودروی شماست.

همانطور که در طول این مقاله بیان کردیم نشتی روغن در خودور انواع مختلفی از جمله روغن ریزی موتور ماشین، روغن ریزی گیربکس، روغن ریزی ترمز و هیدولیک فرمان دارد. نحوه تشخیص هر یک و اقداماتی هم که بایستی برای هر کدام انجام شود متفاوت است.

برای پیشگیری از روغن ریزی در ماشین نیز بهتر است مواردی را که در همین مطلب عنوان کردیم مورد توجه قرار دهید. همچنین در صورت مشاهده لکه و گودال روغن در زیر ماشین و یا قسمت های دیگر خودور به یک مکانیک خبره در سریع ترین زمان ممکن مراجعه نمایید.